Wyobraź sobie sytuację: wracasz po pracy do domu, prowadzisz samochód, mijasz dobrze znane Ci miejsca, ulice, domy; słuchasz ulubionej płyty… Nagle dostrzegasz w odległości kilkudziesięciu metrów przed sobą, na poboczu, inny pojazd – im bliżej podjeżdżasz, tym bardziej jesteś pewien, że auto uległo wypadkowi, a jego kierowca i – być może również – pasażerowie mogą potrzebować pomocy. Czy wiesz, co powinieneś zrobić w takiej sytuacji? Jak się zachować? Kogo powiadomić?

Ten artykuł podpowie Ci, jak należy zachować się w takiej chwili. Pewnym jest, że najgorsze co możesz zrobić w tej chwili, to zwyczajnie odjechać, nie udzielając jakiejkolwiek pomocy. Być może właśnie znalazłeś się w sytuacji, w której to właśnie od Ciebie zależy życie drugiego człowieka – dlatego też, pomijając sankcje prawne, nie wolno być Ci obojętnym na jakiekolwiek zdarzenie drogowe. Los ofiary wypadku często spoczywa w rękach przypadkowego kierowcy, zależy od jego szybkiej reakcji oraz natychmiastowej pomocy.

 "Car crash 1" by Thue - Own work. Licensed under Public Domain via Wikimedia Commons

Twoje bezpieczeństwo jest priorytetem

Sytuacja, w której się znalazłeś jest niecodzienna. Pomimo Twojej rozległej wiedzy na temat pierwszej pomocy w głowie masz kompletną pustkę – winien temu jest stres i, niekiedy, tragizm sytuacji, w której się znalazłeś. Ale nawet w takiej chwili nie zapominaj, że Twoje bezpieczeństwo jest priorytetem. Jeśli Tobie stanie się coś złego, nie będziesz w stanie udzielić już pomocy poszkodowanym w wypadku. Uważaj na siebie i pamiętaj o tym, że dobry ratownik to żywy ratownik.
Zanim przystąpisz do akcji ratunkowej zadbaj najpierw o swoje bezpieczeństwo: załóż kamizelkę odblaskową, a także zabezpiecz miejsce wypadku. Jak? Przede wszystkim włączając światła awaryjne w swoim samochodzie (a w warunkach nocnych również światła mijania, które oświetlą nam miejsce zdarzenia) oraz ustawiając w odpowiednich miejscach trójkąty ostrzegawcze.Twoim obowiązkiem jest również powiadomienie odpowiednich służb ratowniczych o fakcie, iż zdarzył się wypadek. Nie musisz dzwonić zarówno na pogotowie (999), straż pożarną (998) oraz policję (997) – wystarczy, że powiadomisz tylko jedną z w/w służb a Dyspozytor, który przyjął zgłoszenie powiadomi pozostałe. Dlaczego wykonanie telefonu jest aż takie ważne? Musisz mieć świadomość, że w sytuacji zagrożenia życia każda sekunda jest na wagę złota. Dyspozytor, z którym się połączysz, na pewno udzieli Ci wskazówek jak postąpić w danej sytuacji. Do udzielania pierwszej pomocy należy przystąpić możliwie niezwłocznie. Nie zastąpi to wprawdzie profesjonalnej pomocy medycznej, ale na pewno umożliwi utrzymanie przy życiu ofiary wypadku do czasu przyjazdu karetki.

„Centrum Powiadamiania Ratunkowego w Krakowie 4” autorstwa Dawid Skalec. Licencja CC BY-SA 4.0 na podstawie Wikimedia Commons

Zabezpieczyłeś miejsce wypadku oraz zadbałeś o swoje bezpieczeństwo, powiadomiłeś odpowiednie służby ratunkowe. Co teraz?

Z zachowaniem szczególnej ostrożności podchodzisz do rozbitego samochodu. Zabierasz ze sobą gaśnicę, apteczkę, nóż do przecinania pasów oraz narzędzie, które pomoże Ci otworzyć drzwi lub też takie, którym zbijesz szybę w aucie, gdzie otworzenie drzwi stało się niemożliwe. Sprawdź koniecznie czy pojazd, który brał udział w wypadku nie przewoził żadnych substancji szkodliwych oraz czy w jego najbliższej okolicy nie ma dużych plam benzyny. Jeżeli jest tylko taka możliwość to koniecznie musisz wyłączyć zapłon oraz rozłączyć akumulatory w biorących udział w zdarzeniu samochodach. Sprawdź, czy pomimo wykonanych wcześniej czynności pojazd nie ma możliwości przemieszczenia się w sposób niekontrolowany. Teraz rozejrzyj się dookoła – musisz obejrzeć najbliższą okolicę miejsca wypadku: oceń czy samochody biorące udział w kraksie nie uszkodziły np. słupa energetycznego i nie uszkodziły tym samym linii wysokiego napięcia. Pamiętaj, że jeśli miejsce wypadku stwarza dla Ciebie jakiekolwiek zagrożenie to Twoja pomoc powinna ograniczyć się jedynie do wezwania odpowiednich służb ratunkowych oraz do zabezpieczenia miejsca wypadku!

Dopiero teraz możesz bezpiecznie zbliżyć się do uszkodzonego pojazdu i ocenić stan poszkodowanych. Sprawdź czy możliwe jest otworzenie któryś drzwi – ułatwi Ci to znacznie kontakt z poszkodowanymi. Jeśli drzwi są zakleszczone i otworzenie ich przy pomocy Twoich rąk jest niemożliwe powinieneś ostrożnie zbić szybę – zrób to w taki sposób, aby nie spowodować dodatkowych urazów u ofiar wypadku. Pamiętaj o tym, że szkło hartowane (szyby boczne pojazdu) rozpadają się na małe kawałeczki, szyby klejone natomiast (szyba przednia i zazwyczaj również tylnia) pękają, jednak pozostają najczęściej w jednym kawałku.
Udało Ci się dostać do wnętrza pojazdu. Pierwszą czynnością jaką powinieneś wykonać jest wyjęcie kluczyków ze stacyjki. Nie zabieraj ich jednak ze sobą a pozostaw w samochodzie, w widocznym i łatwo dostępnym miejscu. W tej również chwili powinieneś po raz kolejny ocenić najbliższe otoczenie oraz to, czy dalsze czynności ratownicze nie zagrażają Twojemu życiu bądź zdrowiu.

Jeżeli wydobycie poszkodowanego z samochodu nie jest konieczne zostaw go w pojeździe

Prawdą jest, że najskuteczniej udzielisz pierwszej pomocy przedmedycznej z dala od uszkodzonych pojazdów ewakuując ofiary, jednak jeśli nie potrafisz zrobić tego umiejętnie a sytuacja tego nie wymaga (auto nie płonie, nie zsuwa się ze stromej skarpy, nie istnieje ryzyko eksplozji pojazdu; poszkodowany oddycha, wyczuwalne jest tętno i nie jest konieczna resuscytacja lub też u ofiary nie wystąpił silny krwotok, którego zatamowanie nie jest możliwe w samochodzie;) lepszym rozwiązaniem będzie pozostawienie poszkodowanych w uszkodzonych pojazdach. Zmniejszysz wtedy znacznie ryzyko pogłębienia urazów u ofiary. W przypadku gdy poszkodowani dają oznaki życia ale z jakiegoś powodu pozostają oni uwięzieni w pojeździe najlepszym co możesz zrobić będzie przystąpienie do opatrzenia ran, tamowanie ewentualnych krwotoków a także ustabilizowanie kręgosłupa i poszczególnych kończyn. W tej chwili bardzo ważne jest wsparcie psychiczne osób poszkodowanych dlatego też nieustannie, do czasu przyjazdu wykwalifikowanych służb ratowniczych, kontroluj czynności życiowe ofiar wypadku, okryj ich ciała kocem, by uniknąć wychłodzenia organizmu a także pozostań przy nich, na tyle na ile to możliwe, postaraj się z nimi rozmawiać. Pamiętaj o tym, by każdą czynność wykonywać spokojnie, z rozwagą i w sposób opanowany – minimalizujesz tym samym ryzyko popełnienia błędu i stworzenia zagrożenia utraty swojego życia lub zdrowia.

W Polsce przepisy stanowią, iż ten kto nie udzieli pomocy osobie znajdującej się bezpośrednio w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej (nawet gdy o ratowaniu nie ma pojęcia).

Za nieudzielanie pomocy grozi kara pozbawienia wolności do lat 3. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy ratowanie pociąga za sobą narażenia naszego zdrowia lub życia (przykładowo: osoba nie umiejąca pływać nie powinna wskakiwać do wody, by uratować tonącego, itp.).

Już samo wykonanie telefonu do odpowiednich służb ratowniczych i poinformowanie dyspozytora o wypadku jest udzieleniem pomocy (niekiedy nawet na miarę życia poszkodowanych). Dlatego właśnie … nie bój się pomagać! Najważniejsze jest to, że podjąłeś próbę udzielenia pomocy i zrobiłeś to najlepiej jak tylko potrafiłeś. Pamiętaj o tym, że nikt nie wymaga od Ciebie wiedzy jaką posiadają wykwalifikowani ratownicy medyczni.

tekst: Iwona Wdowicz – Medyk 4x4

Człowiek składa się w 50 – 60 % z wody, to 38-45 litrów. Nic więc dziwnego, że bez wody nie da się żyć. Utrata około 20% wody prowadzi do śmierci! Do czego dokładnie służy woda w organizmie?  

„Woda bierze udział w każdym metabolicznym procesie zachodzącym w naszym organizmie – mówi doktor Penny Wilson, dietetyk z Houston’s Memorial Hermann Ironman Sports Medicine Institute.- Transportuje ona składniki odżywcze do komórek i usuwa z nich produkty przemiany materii. Działa jak olej w aucie.”

Jej kluczową rolą jest wpływ na utrzymanie stałej temperatury ciała, dzięki niej nie dochodzi do przegrzania organizmu lub zbytniego wychłodzenia. Woda znajduje się w każdej komórce naszego ciała, ale także w przestrzeniach miedzykomórkowych, dzięki wodzie możemy widzieć, mówić (ślina), trawić a nawet myśleć.

W Polsce tylko co piąty z nas wie ile wody powinien pić dziennie. Każdego dnia bowiem tracimy 2-3 litry wody. Wydalamy ją z moczem ale także z potem oraz z wydychanym powietrzem. 20-30 % wody dostarczamy wraz z pożywieniem (im więcej owoców i warzyw w diecie tym lepiej) resztę musimy dostarczyć w płynach.

Zapotrzebowanie na wodę nie jest stałe, zależy od wielu czynników. Ważna jest płeć, wiek, pora roku a także rodzaj uprawianej aktywności fizycznej lub jej brak.
Nie oszukujmy się rajdy terenowe nie są tylko dobrą zabawą, to także duży wysiłek fizyczny, zwłaszcza latem na długiej trasie! Ważne jest by zadbać o prawidłowy bilans wodny aby uchronić się przed odwodnieniem.

Podczas dużego wysiłku fizycznego a także podczas upałów tracimy nie tylko wodę, tracimy także elektrolity. Można je łatwo uzupełnić pijąc oprócz wody tzw. Napoje izotoniczne, lub wzbogacając wodę w sól lub elektrolity w saszetce (dostępne w każdej aptece). Naturalnym izotonikiem jest woda kokosowa.

Podczas wypraw w gorące strefy klimatyczne musimy pamiętać o zapobieganiu odwodnieniu i przegrzaniu organizmu, które mogą prowadzić nawet do udaru!

Zacznijmy od aklimatyzacji do lokalnych warunków pogodowych, nie dopuśćmy do odwodnienia pijąc wodę co około 20 min w małych ilościach, uzupełniajmy elektrolity, zwracajmy uwagę na pierwsze objawy odwodnienia takie jak pragnienie, zmęczenie i apatia, skórcze mięśni czy  zawroty głowy. W ekstremalnych sytuacjach upał i odwodnienie może prowadzić do upośledzenia naturalnych mechanizmów regulacji temperatury ciała czyli do udaru cieplnego.

Autor: Kasia Kozak-Grosicka
Medyk 4X4

Apteczki samochodowe to niezbędne wyposażenie samochodu. Nie są obowiązkowe (chyba, że prowadzicie taksówkę lub np. autobus) ani w Polsce ani w pozostałych krajach UE ale z oczywistych względów warto takową posiadać. W razie zdarzenia na drodze, czy zwykłego pecha np. na kempingu jej wyposażenie pozwala na poradzenie sobie z mniejszymi problemami czy zaradzeniu z poważniejszymi urazami do czasu przyjazdu lub dostarczenia poszkodowanego pod fachowe oko lekarza. 

Co powinna zawierać aby pierwsza pomoc była skuteczna? Przede wszystkim apteczka pierwszej pomocy (nie mylić z apteczką wakacyjną) nie powinna zawierać tabletek. Pod wpływem wahań temperatury i wilgoci mogą one stać się po prostu po pewnym czasie  nieprzydatne do użycia. Poza tym leków doustnych nie podaje się ofiarom wypadków. Dlaczego? Mogą spowodować zakrztuszenie i uniemożliwić akcję ratunkową. Ponadto leki doustne działają z reguły po 30-40 minutach, w tym czasie przyjedzie już pogotowie ratunkowe i poszkodowany dostanie w razie potrzeby leki o natychmiastowym działaniu. Jaka zatem powinna być? Jakie zawierać wyposażenie?

Dobrze aby apteczka pierwszej pomocy była odpowiednio oznakowana, trwała i czysta. Powinna zawierać zarówno środki, które zabezpieczą osobę udzielającą pomocy (ratownika), jak i dużą ilość różnych materiałów opatrunkowych. Najlepiej gdyby zawierała:

•          Rękawiczki jednorazowe
•          Maseczka do sztucznego oddychania lub maska twarzowa
•          Jałowe gazy i gaziki w różnych rozmiarach
•          Opaski dziane (bandaże) w różnych rozmiarach
•          Plastry opatrunkowe i plaster w rolce
•          Woda utleniona, gaziki do dezynfekcji, sól fizjologiczna
•          Chusta trójkątna
•          Agrafki
•          Koc termiczny
•          Nożyczki ratownicze oraz nóż do cięcia pasów
•          Siatka opatrunkowa (codofix) w różnych rozmiarach
•          Opatrunki hydrożelowe na oparzenia
•          Sprzęt do oświetlenia i oznaczenia miejsca zdarzenia (flary drogowe, światła chemiczne)
•          Miniaturowa wersja podręcznika pierwszej pomocy z numerami alarmowymi.

Apteczki mogą być modyfikowane w zależności od naszych potrzeb indywidualnych. Pamiętajmy, że wyjeżdżając za granicę szczególnie do krajów egzotycznych lub podróżując z dziećmi nasza apteczka powinna zostać wzbogacona, ale to już w kolejnym artykule.

www.medyk4x4.pl

Szybkie badanie urazowe to ocena pacjenta pod kąttem urazów do jakich mogło dojść podczas wypadku. Po wykonaniu badania wstępnego przyszedł czas, aby dokładnie przyjrzeć się i odpowiednio dotknąć poszczególne partie ciała poszkodowanego w odpowiedniej kolejności.

Wiemy już jak prawidłowo zachować się na miejscu wypadku, jak je zabezpieczyć, jak zadbać o własne bezpieczeństwo. Wiemy również jak i kiedy ewakuować poszkodowanego. Teraz przyszedł czas, aby zająć się bezpośrednio naszym poszkodowanym, a mianowicie przeprowadzić tak zwane badanie wstępne.

W poprzednim artykule dotyczącym pierwszej pomocy w miejscu wypadku opisaliśmy początkowe etapy naszego postępowania, czyli zabezpieczenie powstałej sytuacji. Jeśli wiemy, że nic nam nie grozi i odpowiednio oznaczyliśmy miejsce zdarzenia, przyszedł czas, aby zbliżyć się do poszkodowanych i ocenić w jakim są stanie, i czy nic im nie zagraża..

Podróżowanie to przemieszczanie się w rejony często odludne czy różne kulturowo i językowo gdzie pierwsza pomoc nie zawsze dotrze szybko i na czas. Aby zabezpieczyć się na wypadek wydłużonego oczekiwania na fachowe wsparci medyczne, czy poradzić sobie z prostymi problemami zdrowotnymi warto wzbogacić bagaż o APTECZKĘ TURYSTYCZNĄ. 

Czym różni się ona od apteczki pierwszej pomocy jaką najlepiej gdybyśmy zawsze mieli w aucie?  Przede wszystkim zawiera podstawowe lekarstwa które można zażyć bez konsultacji z lekarzem w przypadku niegroźnych zachorowań. Do wyboru jej zawartości można  poprosić specjalistę np. lekarza czy też ratownika medycznego mając na względzie aktualny stan zdrowia uczestników wyjazdu (przebyte choroby, aktualne niedostatki na zdrowiu) jak i korzystając z własnego doświadczenia które podpowiada jakie problemy ze zdrowiem mieliśmy w przeszłości na podobnych wyprawach.

 Jeśli chcemy to zrobić sami musimy pamiętać o kilku podstawowych rzeczach:

•          w jaki region świata zamierzamy pojechać,
•          dostępności usług medycznych i aptek
•          klimat,
•          jakie posiłki są tam spożywane,
•          jaki jest dostęp do czystej wody itp.

W co zatem warto zaopatrzyć wakacyjna apteczkę pierwszej pomocy?

•          leki na chorobę lokomocyjną,
•          środki opatrunkowe - różnego rodzaju plastry, bandaże gazowe i elastyczne, opatrunki w sprayu,
•          środki do dezynfekcji, np. spirytus salicylowy, wodę utlenioną, jodynę,
•          altacet w tabletkach (po rozpuszczeniu w wodzie na okłady w przypadku stłuczeń),
•          środki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe zawierające aspirynę lub paracetamol,
•          maści przeciwzapalne i przeciwbólowe,
•          krople do nosa i oczu,
•          tabletki węgla,
•          krople żołądkowe,
•          miętę, rumianek - przy kłopotach trawiennych,
•          mieszankę soli lub gotowy środek do sporządzenia napoju wyrównującego utratę wody i soli,
•          czopki parafinowe przy zaparciach,
•          środki przeciwgrzybicze,
•          tabletki do ssania odkażające górne drogi oddechowe,
•          maść cynkową na opryszczkę,
•          środki odstraszające owady i łagodzące ukąszenia,
•          kieliszek, w którym można płukać oko,
•          termometr,
•          pęsetę,
•          miarkę do dawkowania leków.

Stosując wyżej wymienione środki musimy pamiętać jednak o ich skutkach ubocznych czy też alergiach na niektóre składniki leków, dlatego bardzo ważne jest indywidualne podejście do kompletowania takiej apteczki oraz zasięgnięcie pomocy u specjalisty.

Dodatkowy sprzęt medyczny, którym możemy doposażyć naszą apteczkę:

•          Przyrząd do usuwania jadu, kleszczy
•          Szyna unieruchamiająca
•          Ocieplacz chemiczny
•          Ostry nóż lub skalpel

Ważne aby medykamenty, które zabieramy były szczelnie zapakowane, np. w plastikowe, szczelnie zamykane pojemniki do żywności. 

www.medyk4x4.pl