Dwie dekady Lexusa RX

Luksus, dynamika, elegancka linia, przestronne wnętrze i dobre walory terenowe są trudne do pogodzenia. Ta niełatwa sztuka udała się konstruktorom Lexusa RX, wprowadzonego 20 lat temu w Japonii jako Toyota Harrier.

Koncepcja samochodu łączącego przestronność kombi, walory auta terenowego i dynamikę oraz komfort znane dotąd wyłącznie z limuzyn segmentu Premium narodziła się w marcu 1993 r. Trwały już zaawansowane prace nad innowacyjnym RAV4 (1994), lecz nowa idea wykraczała poza definicję klasycznego Sport Utility Vehicle (SUV). Na początku 1994 r. zarząd Toyota zatwierdził projekt do realizacji. Szefem stylistów został 41-letni wówczas Makoto Oshima, doświadczony designer, współtwórca legendarnego już Lexusa LS 400.

Pięciodrzwiowe nadwozie o długości 4,57 m i szerokości 1,81 m. wyróżniało się od większości innych SUV-ów. Łączyło solidne proporcje i zaokrągloną sylwetkę Land Cruisera serii 80 ze stonowaną elegancją sedana Toyota Sceptre (poza Japonią - Camry). Pochylony pod ostrym kątem słupek C nadawał karoserii dynamiki rasowego coupé. Przewidziano połączenie 7 kolorów lakierów nadwozia z szerokimi listwami bocznymi i zderzakami w ciemniejszym odcieniu. Trapezową osłonę chłodnicy zdobił owalny emblemat ze stylizowaną sylwetką błotniaka wschodniego, (ang. Harrier, łac. Circus spilonotus). Nazwę zaproponował jeden z projektantów, który podczas urlopu na północy wyspy Honshū obserwował te drapieżne ptaki z rodziny jastrzębiowatych wznoszące się nad jedną z wysp. Elegancka, smukła sylwetka, dynamika, a przy tym łatwość poruszania się w trudno dostępnym terenie – nazwa Harrier idealnie definiowała sprzeczne ze sobą cechy projektowanego pojazdu.

Luksus na bazie Camry

Ostateczna wersja karoserii Toyoty MCU10/SXU10 (napęd na przednią oś) i MCU15 (4 WD) została zatwierdzona przez zarząd koncernu w grudniu 1995 r. Samonośna karoseria crossovera była oparta na zmodyfikowanej płycie podłogowej Camry XV10 (rozstaw osi 2, 165 m). Silniki: 4-cylindrowy 5S-FE (2.2/140 KM) i trzylitrowa widlasta „szóstka” 1MZ-FE także pochodziły z Camry. Dzięki zastosowaniu zmiennych faz rozrządu VVT-i moc wzrosła ze 188 do 220 KM. Zastosowano niezależne zawieszenie zapewniające komfort i  jednocześnie przyzwoite własności w umiarkowanym terenie. Układ hamulcowy z czterema tarczami wyposażono w ABS. Na aluminiowych, 5-ramiennych obręczach zamontowano opony 215/70R16. Przewidziano napęd na przednią oś (MCU10/SXU10) lub na obie osie (MCU15) współpracujący z 4-stopniowym „automatem” Toyota U140F. W wersji 4WD skrzynia posiadała dodatkowy tryb manualny. Wnętrze było przestronne i pełne udogodnień znanych z limuzyn Lexusa. Zastosowano trójwymiarowe, wyświetlane wskaźniki Optitron. Dźwignię zmiany biegów umiejscowiono w „podwieszonej” konsoli w kształcie litery V, co zwiększało przestrzeń dla kierowcy i pasażera. Podłokietniki boczne przednich siedzeń, uchwyty na kubki, wiele schowków oraz szuflada wysuwana spod centralnego podłokietnika sprawiały, że wnętrze wzbudzało pozytywne skojarzenia z Land Cruiserem i Lexusem LS400. Siedzenia pokryto welurem lub skórą, zastosowano wysokiej jakości tworzywa w pastelowych odcieniach. W luksusowej wersji S-Package oferowano nawigację GPS, wysokiej klasy zestaw audio firmy Nakamichi i głośniki JBL, elektrycznie przesuwany dach i ozdobne elementy z aluminium. Skromniejsza wersja G-Package oraz bazowy Harrier wyróżniały się imitacją drewna. Standardem była automatycznie sterowana klimatyzacja, elektrycznie regulowane lusterka i szyby oraz 4 poduszki powietrzne SRS (czołowe i boczne). Auto z silnikiem V-6 rozwijało 180 km/h i przyspieszało od 0 do 100 km/h w mniej niż 9 sekund. Podczas trwających kilkanaście miesięcy prób prototypy przejechały miliony kilometrów na pustynnym poligonie Toyota Arizona Proving Ground (TAPG), w mrozach Alaski i w nieprzyjaznym, surowym klimacie Shibetsu, toru testowego Lexusa na wyspie Hokkaido.

Od SLX do RX

Na początku 1997 r. podczas North American International Auto Show w Detroit zaprezentowano prototyp o nazwie SLV (Sport Luxury Vehicle). Entuzjastyczna reakcja zwiedzających oraz mediów zapowiadała rynkowy sukces. Japońska premiera Toyoty Harrier odbyła się 25 grudnia 1997 r. Produkcja seryjna ruszyła w zakładzie Toyota Kyushu w Miyata. 7 stycznia 1998 r. auto już pod nazwą Lexus RX 300 zaprezentowano podczas North American International Auto Show w Detroit. Nie sposób odmówić marketingowcom Toyoty typowej dla Japończyków poetyki: litery „RX” są tłumaczone jako „Radiant Crossover” – promieniujący światłem crossover. W kolejnych miesiącach „trzysetkę” wprowadzono na rynek USA, Australii i kilkunastu innych krajów spoza Europy. Szybko okazało się, że pierwszy SUV Lexusa stał się wielkim bestsellerem. Topowa wersja kosztowała ok. 27 tys. dolarów. W tym czasie japońskie salony Toyoty również odnotowały ogromne zainteresowanie Harrierem, którego promowano hasłem „Wild but formal” (dziki lecz formalny). W salonach pojawiła się limitowana seria Harrier Zagato. Spoilery i wzór aluminiowych obręczy projektował włoski SZ Design, następczyni słynnej Carrozzeria Zagato. W październiku 2000 roku auto przeszło lifting nadwozia. Rok później silnik 2.2 zastąpiono 160-konną jednostka 2.4, 2AZ-FE.

RX 330

17 lutego 2003 r. debiutowała 2. generacja Toyoty Harrier XU30/Lexusa RX 300. Nowe nadwozie nabrało sportowej elegancji, nie tracąc jednak swej lekkości. Projekt był dziełem Makoto Oshimy i Hiroshi Suzuki. Rozstaw osi zwiększono do 2,715 m. Zwiększyło to komfort jazdy i walory jezdne. Bez zmian pozostał 18 centymetrowy prześwit. Klienci mogli wybrać 4-cylindrowy 2AZ-FE (ACU30) lub nowy V-6 3MZ-FE (3.3 / 225 KM) z 5-stopniowym „automatem” w autach oznaczonych symbolem MCU30/MCU31. Auto nosiło oznaczenie Lexus RX 330. W Japonii nowością była wersja AIRS: elektronicznie regulowany system pneumatycznego zawieszenia, zapewniający komfort znany był z topowego Lexusa LS. Opcja dostępna była jednak wyłącznie tylko w samochodach z 6-cylindrowym silnikiem. We wnętrzu wprowadzono szeroką konsolę środkową oraz nową kierownicę zdobioną elementami z drewna. Popyt na Harriera / RX 300 II. generacji był ogromny. Od 2003 r. RX 330 był montowany także w zakładach Toyota Motor Manufacturing Canada w Cambridge w prowincji Ontario. W tym czasie rozpoczęto eksport na wybrane rynki Europy. W testach zderzeniowych NHTSA RX 330 zdobył maksymalną ocenę 5 gwiazdek. Wprowadzano kolejne systemy zwiększające bezpieczeństwo pasażerów: 8 poduszek powietrznych w tym chroniące kolana oraz kurtyny boczne. Toyota Harrier otrzymała jako opcję pierwszy w świecie wspomagany radarem system wykrywania niebezpieczeństw na drodze Pre-Collision System (PCS).

Pierwszy hybrydowy SUV na świecie

22 marca 2005 roku debiutowała Toyota Harrier Hybrid, poza Japonią znana jako Lexus RX 400h – pierwszy na świecie seryjnie produkowany SUV z napędem hybrydowym. W ciągu  zaledwie kilku dni amerykańscy dealerzy zebrali ponad 9 tys. zamówień. Cena wynosiła ok. 50 tys. dolarów, lecz z federalnym i stanowym systemem proekologicznych zachęt zmalała do ok. 42 tys. System Lexus Hybrid Drive znany także jako Hybrid Synergy Drive jest genialny w swej  niezawodnej prostocie: benzynową jednostkę 3MZ-FE (211 KM) wspierały dwa silniki elektryczne działające osobno na każdą osi, łącznie generując 272 KM. Przy normalnej jeździe „przedni” silnik elektryczny (167 KM) działał wraz z jednostką benzynową, a „tylny” silnik generujący 68 KM włączał się w warunkach słabej przyczepności lub przy pełnym otwarciu przepustnicy. Do 60 km/h, a więc np. w miejskich korkach pojazd poruszał się dzięki silnikom elektrycznym zasilanym z akumulatorów niklowo-metalowo-wodorkowych (Ni-MH), magazynujących energię odzyskiwaną przy hamowaniu. Lexus RX 400h wyposażono w bezstopniową przekładnię CVT, innowacyjny system Electronically Controlled Brake (ECB) i Vehicle Dynamics Integrated Management (VDIM). Jesienią 2006 RX330 zastąpiony został modelem RX 350, zasilanym jednostką 2GR-FE (3.5/270-275 KM). Produkcję MCU30 i pochodnych zakończono jesienią 2008 roku. Po wprowadzeniu marki Lexus do Japonii Lexus RX i Toyota Harrier stały się odrębnymi liniami produktowymi w gamie koncernu.

RX rośnie

Trzecia odsłona Lexusa RX (AL10) debiutowała w listopadzie 2008 r., lecz już 2 lata wcześniej na salonie samochodowym w Tokio zaprezentowano koncept LF-Xh. Nadwozie w nowej stylistyce L-Finesse było dziełem Masanari Sakae. Całkiem nowa była płyta podłogowa. Pojazd stał się dłuższy, szerszy i wyższy od poprzednika. Wprowadzono m.in. 6-stopniowy „automat”, elektryczny system wspomagania układu  kierowniczego (EPS), oświetlenie LED, nowe zawieszenie i wiele nowych systemów lub podnoszących poziom bezpieczeństwa i komfort. Jedną z licznych opcji jest system Head Up Display (HUD) wyświetlający informacje na przedniej szybie przed kierowcą – rozwiązanie znane z naddźwiękowych myśliwców F-16. Opis wszystkich elementów bogatego wyposażenia seryjnego i opcji przekroczyłby objętość niniejszego tekstu. Lexus RX 350 był hitem sprzedaży w USA i Kanadzie, wzbudzał duże zainteresowanie nabywców na Starym Kontynencie, w tym także w Polsce. Rynek podbijała hybryda RX 450h (GLV10/GLV15). W 2010 r. do salonów trafił oferowany w niektórych krajach bazowy Lexus RX 270 z napędem tylko na koła przedniej osi. Wiosną 2012 na salonie w Genewie Lexus prezentuje RX-a po liftingu. SUV przechodzi dyskretną kurację odmładzającą nadwozia i wnętrza. Pod koniec 2013 r do sprzedaży w Japonii trafia 3. pokolenie Toyoty Harrier (XU60).

AL20 – jakość absolutna

We wrześniu 2015 r. na salonie IAA we Frankfurcie Lexus zaprezentował aktualną, czwartą generację serii RX. Jak inne auta tej marki RX, wyróżnia się drapieżną osłoną chłodnicy w kształcie klepsydry. Tworząc dynamiczną linię RX-a, zespół designerów Gena Ikedy pracował w systemie zmianowym, 24 godziny na dobę. Zawieszenie serii AL20 testowano na torze Nürburgring. Pojazd jest dłuższy od poprzednika. Nad bezpieczeństwem pasażerów czuwa Lexus Safety System +: układ ochrony przedzderzeniowej (PCS) z funkcją ochrony pieszych, system utrzymywania pojazdu na pasie ruchu (LKA), automatyczne światła drogowe (AHB) poprawiające widoczność w nocy oraz aktywny tempomat (ACC). Lexus AL20 i wszystkie jego poprzednie generacje wyznaczają nie tylko nowe standardy wyposażenia w klasie SUV, lecz także jest niedoścignionym dla innych producentów wzorcem jakości. Wstawki ze szlachetnego drewna wycina się za pomocą specjalnego lasera. Tu walczy się o tysięczne części milimetra czyli o jakość absolutną! Choć jest to auto produkowane w całkowicie zrobotyzowanej fabryce w Fukuoka / Kyushu, skórzaną tapicerkę szyje ręcznie zespół 17 najlepszych w Japonii mistrzów rzemiosła – Takumi. W USA RX serii AL20 jest dostępny w wersji z silnikiem benzynowym i jako hybryda.

W 2016 Amerykanie zamówili 109 435 aut RX. RX to także przebój sprzedaży w Europie, w tym także i naszym kraju. W aktualnej ofercie Lexus Polska znajdują się RX 200t (238 KM) oraz hybrydowy RX 450h (313 KM). Ceny wahają się od 219 900 do 291 900 zł. W wyposażeniu jest m. in. 8-stopniowa przekładnia automatyczna, projektor HUD, centralny system nawigacji Lexus Premium Navigation i asystent parkowania.

20 listopada 2017 r. w Los Angeles zaprezentowano niecierpliwie wyczekiwane przez klientów 7-miejscowe wersje RX 350L (295 KM) i RX 450hL (313 KM) z przedłużonym o 11 cm rozstawem osi i z trzecim rzędem siedzeń.

Wywodzący się z Toyoty Harrier Lexus RX to najlepiej sprzedający się SUV w swojej klasie w USA i jednocześnie najpopularniejszy model Lexusa w historii. W ciągu 20 lat zakupiło go ok. 2,3 miliona osób na całym świecie.