Używana Toyota Land Cruiser 120 (2002-2009) - wszystko co powinniście wiedzieć przed zakupem
Toyoty Land Cruiser od zawsze były samochodami stosunkowo drogimi, dostępnymi jedynie dla zamożniejszej klienteli. Obecnie wszystkie auta terenowe są drogie, a to w połączeniu z wiekiem Land Cruisera 120 sprawiło, że ten właśnie model stał się przystępny cenowo i może być tym odpowiednim na wejście w landcruiserowy świat. Optymalny pod każdym względem i bardzo dopracowany samochód, ale i z kilkoma pułapkami, jakie czekają na nieświadomych. Nim podejmiecie decyzję o zakupie, zapoznajcie się z poniższą lekturą.
Na samym wstępie zaznaczę, że materiał ten ma charakter wyłącznie poradnikowy, więc nie będzie tu historii oraz opisu modelu, które możecie znaleźć w naszej Toyopedii - jest zupełnie nowy tekst o Land Cruiserze 120 (J12), do którego przeczytania zachęcam. Tu skupimy się wyłącznie na poradach praktycznych. Zacznijmy od odpowiedzi na kilka być może nurtujących was pytań.
Toyota Land Cruiser 120 – diesel czy benzyna?
Tu odpowiedź jest bardzo prosta – diesel. Oczywiście wersje benzynowe mają ogromne zalety, a jedną z ważniejszych jest moc sięgająca 250 KM, ale szukanie J12 z silnikiem benzynowym silnikiem 4.0 wymaga bardzo dużej determinacji, ponieważ takich aut jest mniej niż 1 proc. W związku z tym, nastawiając się wyłącznie na silnik benzynowy, nierzadko trzeba będzie iść na ustępstwa w innych obszarach. Plusem benzyniaków jest z reguły to, że są eksploatowane łagodniej i nierzadko w lepszych warunkach. Plusem diesli jest niższe spalanie, ale przede wszystkim większy zasięg, co ma znaczenia podczas wypraw.
Toyota Land Cruiser 120 – jaki rocznik wybrać?
Przeglądając ogłoszenia pamiętajcie, że nie ma w Land Cruiserze czegoś takiego jak podział na generacje, więc np. szukając na otomoto.pl, musicie wpisać konkretny zakres roczników, czyli 2002-2009. Jeśli wybierzecie po prostu czwartą generację, pojawią się także ogłoszenia Land Cruiserów J7 i J10.
Szukając Land Cruisera 120 powinniście jednak zaznaczyć zakres dat od 2005 do 2009. Pierwsze roczniki (do 2004 roku) miały bowiem sporo fabrycznych niedoróbek, wynikających m.in. z dzielenia podzespołów z Land Cruiserem J9. To właśnie w tych egzemplarzach pojawiały się najistotniejsze usterki układu napędowego, czyli awarie wtryskiwaczy oraz 5-biegowej skrzyni manualnej, w której prędzej czy później zostanie uszkodzony trzeci bieg. Jako opcję stosowano 4-biegowy automat (z mokrym bagnetem), które nie grzeszy szybkością działania i nie należy do wybitnie trwałych.
Dopiero od rocznika 2005 zastosowano udoskonalony wtrysk paliwa dostosowując jednostkę 3.0 D-4D do normy Euro 4. Już w roczniku 2004 pojawiły się natomiast nowsze i wytrzymalsze skrzynie biegów – manualna 6-biegowa i automatyczna 5-biegowa z zamkniętym układem smarowania. Manual jest wytrzymalszy, podobnie jak jego sprzęgło, a automat szybszy, choć wymaga specjalistycznego sprzętu do serwisowania (procedura napełniania olejem).
Druga ważna data to rok 2006, kiedy to wprowadzono ostatnią modernizację i podniesiono moc silnika Diesla do 173 KM, a także moment obrotowy z 343 Nm do 410 Nm. Auta z taką jednostką będą najatrakcyjniejsze i jak się okazuje, w Land Cruiserze J12 rocznik jest ważniejszy niż w wielu innych modelach, nawet innych Land Cruiserach.
Powyższe rady dotyczą głównie diesli 3.0 D-4D (1KD-FTV), bo to najpopularniejszy silnik w Land Cruiserze J12. Jeśli chodzi o silniki benzynowe, to są to prawdziwe białe kruki, więc chcąc kupić takie auto, znalezienie dobrego egzemplarza należy traktować jako łut szczęścia i nie przejmować się rocznikiem produkcji. To samo dotyczy aut wyposażonych w rzadko spotykanego diesla o oznaczeniu 1KZ-TE i mocy 125 KM.
Toyota Land Cruiser 120 – jaki przebieg jest graniczny?
Piotr Sołtys prowadzący firmę Solter Motorsport i specjalizujący się w naprawach, a nawet odbudowach Land Cruiserów twierdzi, że auta z przebiegiem przekraczającym 280-300 tys. km są już odczuwalnie zużyte. Częściej pojawiają się w nich usterki wynikające z samej eksploatacji, jak np. zużycie mocowań nadwozia do ramy, co generuje wibracje i m.in. przecieranie się przewodów układu elektrycznego czy pękanie plastyków. To też mniej więcej przebieg do jakiego z reguły nie trzeba wykonywać w aucie poważniejszych napraw.
Po ok. 300 tys. km silniki Diesla są już często po naprawach lub tuż przed nimi – czego nie należy traktować jako reguły. Zwykle dotyczy to układu wtryskowego i konsekwencji jego awarii. Dlatego jeśli macie wystarczający budżet, warto poszukać samochodu z możliwie najniższym przebiegiem i najbardziej przejrzystą historią serwisowania. Z jednej strony warto kupić auto z silnikiem przed naprawą i poddając go dokładnemu przeglądowi zawczasu usunąć usterki, które mogą narobić dużych szkód. Z drugiej strony, jednostki po fachowej naprawie są warte wydania większych pieniędzy, pod warunkiem, że remont był przeprowadzony zgodnie ze sztuką, bez oszczędności na częściach.
W tym miejscu chciałbym podkreślić, że przebieg wyższy czy nawet zbliżający się do 500 tys. km nie musi oznaczać, że samochód jest skrajnie zużyty czy nie warty uwagi. Przebieg, o którym wspomniałem we wstępie dotyczy przeciętnego i przeciętnie serwisowanego Land Cruisera eksploatowanego w sposób normalny. Przywrócenie auta do stanu niemal wzorowego jest kosztowne, ale niektórzy użytkownicy mają samochody z dużo wyższymi przebiegami w znacznie lepszej kondycji niż sztuki z małym przebiegiem. Takie auta są też często (słusznie) dość drogie.
Toyota Land Cruiser 120 – krótki czy długi?
Wersja krótka 125 i długa 120 różni się zasadniczo rozstawem osi oraz minimalnie długością tylnej części nadwozia. Nim wybierzecie długość nadwozia należy odpowiedzieć sobie na zasadnicze pytanie: ma być to auto rodzinne czy dla singla lub pary? To wystarczy do dokonania wyboru.
W krótkim Land Cruiserze 125 mniej wygodnie siedzi się z tyłu (kanapa ustawiona praktycznie na osi). Mniejszy (krótszy) jest też bagażnik. Oczywiście można takie auto wykorzystywać również jako rodzinne, bo jest to pełnowartościowy 5-miejscowy pojazd, ale znacznie mniej wygodny. Długi Land Cruiser 120 ma kanapę ustawioną tuż przed osią, więc z tyłu jest wygodniej na nierównościach. Bagażnik długiej wersji należałoby nazwać przestrzenią ładunkową, bo jest jak w małym dostawczaku. Zmieścicie w nim mnóstwo rzeczy czy małe stado psów. Można tę przestrzeń wykorzystać jako zabudowę i miejsce do spalania. Jeśli auto ma służyć na dalsze wyjazdy offroadowe to również znacznie lepszym wyborem jest wersja długa.
Wspomnieć należy, że długie wersje mogą być wyposażone w dodatkowe składane fotele w części bagażowej. Dzięki temu zmieścicie w Land Cruiserze siedem osób, jeśli jest taka konieczność. Fotele te podnoszą się na boki przy składaniu, więc zabierają trochę przestrzeni bagażowej. Jeśli auto ma pełnić funkcję wyprawówki, to raczej będą zbędne.
Nie należy też wierzyć w stereotypy dotyczące dużo lepszych właściwości terenowych krótkich wersji. Land Cruiser niezależnie od długości dobrze radzi sobie w normalnym (czyt. nie ekstremalnym) terenie, a krótka wersja ma tylko przewagę zwrotności i nieznacznie niższej masy. To co zyskamy na kącie rampowym w krótkiej wersji, to stracimy na rozstawie osi, który w wielu sytuacjach, gdy jest zbyt krótki, utrudnia pokonanie przeszkody. Kąt zjazdu jest niemal identyczny dla obu wariantów z nieznaczną przewagą krótkiego, więc nie należy się nim specjalnie przejmować.
Toyota Land Cruiser 120 - manual czy automat?
Wybór skrzyni powinien zależeć od preferencji i sposobu wykorzystania auta. Do holowania zaleca się przekładnie manualne. Są bardziej odporne na tego typu obciążenia. Oczywiście mowa o tych z sześcioma przełożeniami. Od razu w tym miejscu podkreślę, że w skrzyni manualnej nie stosowano koła dwumasowego, więc nie ma tu obaw o jego zużycie czy nadmierne obciążenie. Jeśli podczas przyspieszenia czuć jakieś pooszarpywanie, to przyczyn należy szukać w układzie przeniesienia napędu lub mocowaniu silnika, ewentualnie sprawdzić pracę samej jednostki. Skrzynia automatyczna sprawdzi się lepiej zarówno podczas codziennej jazdy jak i wypraw offroad.
Toyota Land Cruiser 120 – zawieszenie pneumatyczne czy na sprężynach
Wielu potencjalnych kupujących – słusznie – obawia się pneumatycznego zawieszenia w autach terenowych, ponieważ utrzymanie go w sprawności wymaga sporo zachodu, a naprawy są drogie. Jednak nie to jest główną przyczyną unikania tego typu zawierzeń. Układ ten nie nadaje się do liftowania, a większość starszych samochodów terenowych jest poddawanych tego typu modyfikacjom.
Zawieszenie pneumatyczne jest w Land Cruiserze J12 bardzo dobrym rozwiązaniem z zakresu komfortu i warto kupić tak wyposażone auto jeśli w planach nie ma dalej posuniętych modyfikacji. Zatem jeśli zamierzacie korzystać z J12 w postaci fabrycznej lub bardzo zbliżonej do fabrycznej, na oryginalnym rozmiarze opon, to można takie auto kupić. Jeśli jednak i tak macie w planach lift zawieszenia, to lepiej kupić samochód bez pneumatyki, choć sama jej obecność nie jest jakimś dużym problemem w modyfikacji.
Toyota Land Cruiser 120 - z kołem na klapie bagażnika czy pod podłogą?
W normalnym użytkowaniu różnica pomiędzy kołem zamontowanym pod podłogą a kołem na klapie polega na tym, że koło na klapie zasłania nam trochę widoku z tyłu samochodu, a klapa waży z kołem dużo więcej, co powoduje przyspieszone zużycie zawiasów i elementów zamka. Warto jednak pamiętać o przeznaczeniu samochodu. Jeśli ma być to auto drogowe, to koło pod autem będzie zaletą. Jeśli zamierzacie jeździć więcej w terenie, to na klapie koło może posłużyć jako zderzak, kiedy np. cofacie i uderzycie w drzewo czy wjedziecie w krzaki. Jest też czystsze i łatwiej dostępne, kiedy przebijecie oponę, a także da się tam zamontować nieco większy rozmiar (konieczna modyfikacja lub zmiana zderzaka tylnego).
Jeszcze jedną zaletą montażu na klapie jest przestrzeń pod podłogą na dodatkowy zbiornik paliwa, który był fabrycznie montowany w wersjach na niektóre rynki (m.in. Afryka). Jeśli zamierzacie podróżować Land Cruiserem w miejscach z mniejszą liczbą stacji paliw, możliwy jest montaż zbiornika oryginalnego lub akcesoryjnego.
Toyota Land Cruiser 120 – co należy sprawdzić przed zakupem?
Przed zakupem najlepiej poprosić o zdjęcia oraz informacje związane z ramą. To podstawowy i najważniejszy element samochodu. Skorodowana rama powinna mocno obniżyć wartość pojazdu, nie o kilka, lecz o kilkanaście-kilkadziesiąt procent względem samochodu z tzw. zdrową ramą. Naprawy ramy są drogie i czasochłonne, ale też należy brać pod uwagę, że samo zdjęcie nadwozia z ramy i jego ponowne założenie jest procesem, który powoduje konieczność wymiany wielu elementów.
Najlepiej kupować auta z ramą, którą widać, czyli nie oblepioną czarną powłoką antykorozyjną. Takie materiały powodują, że nie da się ocenić stanu technicznego podwozia. Jeśli taka powłoka została położona, dobrze jest mieć wgląd w dokumentację zdjęciową stanu przed jej nałożeniem. Jeśli decydujemy się na oględziny takiego auta, to należy dokładnie opukać ramę młotkiem.
Ramy w Toyocie Land Cruiser 120 korodują najmocniej w tylnej części, zwłaszcza podłużnice wraz z nadwoziem (podłogą) oraz w okolicy przedniej belki pod chłodnicą. Jest to jednocześnie belka, do której zamocowane są dwa fabryczne ucha do holowania pojazdu. Korozja pojawia się także pod akumulatorami oraz na łączeniu ściany grodziowej z nadkolami. Z tych tylko powodów warto zwrócić uwagę na samochody sprowadzone z ciepłych krajów, np. Hiszpania czy Włochy.
Korozją pokryte mogą być także obudowy mostów, ale w przeciwieństwie do Land Cruisera 90 jeszcze nie zdarza się, by były całkowicie przegnite. Warto jednak obejrzeć te elementy mając już samochód na podnośniku czy kanale. Koniecznie trzeba także zwrócić uwagę na wycieki, których usunięcie nie zawsze jest tanie i szybkie. Szczególnie z silnika. Wycieki mogą pojawić się także z przekładni kierowniczej.
Jeśli kupujemy auto z większym przebiegiem i właściciel deklaruje wykonanie istotnych napraw, np. silnika, poproście o kosztorys lub fakturę za naprawę. Istotne jest bowiem to, jak taka naprawa została wykonana, czy np. przy awarii wtryskiwaczy wymieniono jeden czy wszystkie. Podobnie w razie pęknięcia tłoka czy wymieniono jeden czy wszystkie. Czy turbosprężarka była poddana regeneracji czy też wymieniona na nową i jaki był cały zakres prac przy tym. Nierzadko problemy z silnikami wynikają właśnie z ograniczonych prac przy naprawach lub wymianie silnika na sprawny używany.
Najważniejsze rzeczy do sprawdzenia podczas jazdy próbnej:
• Czy zapalają się jakiekolwiek kontrolki (również czy działają przed uruchomieniem silnika). Jeśli jest to możliwe, warto podłączyć samochód do komputera by sprawdzić parametry wtrysku.
• Czy działa centralna blokada mechanizmu różnicowego – w autach ze sterowaną elektrycznie (przycisk na tunelu środkowym) może nie działać mechanizm.
• Czy wraca kierownica po skręcie (samoprostowanie kół) – jeśli bardzo powoli lub w ogóle, oznacza to zużycie wału kierownicy (od kierownicy do przekładni).
• Czy pojawiają się wibracje w czasie przyspieszania – może to oznaczać zużycie elementów układu przeniesienia napędu lub poduszki mocującej silnik, a także nierówną pracę silnika pod obciążeniem.
• Czy automatyczna skrzynia płynnie zmienia biegi – bez przeciągania, bez dużych szarpnięć, czy zmienia biegi „sensownie”.
Co się psuje w Toyocie Land Cruiser 120?
W tym rozdziale skupimy się jedynie na najpoważniejszych i typowych usterkach. Zacznijmy od silnika 3.0 D-4D (benzynowy jest bardzo mało awaryjny), w którym dochodziło do poważnych awarii tłoków. Pierwsza to pęknięcie tłoka spowodowane zazwyczaj przeciążeniem silnika oraz chiptuningiem. Druga to wypalenie tłoka spowodowane awarią układu wtryskowego. To drugie bardziej dotykało samochody przed pierwszym liftingiem (do 2004 roku). Potem zmieniono cały układ wtryskowy na udoskonalony. Niemniej zawsze zachodzi ryzyko usterki wtrysków, które mogą narobić szkód w silniku. Problemy z pracą silnika powodowane są też przez usterkę zaworów na pompie wysokiego ciśnienia.
Po przebiegu ok. 300 tys. km mogą się pojawić objawy nierównej pracy i spadku mocy spowodowane nagromadzeniem nagaru. Z tego też powodu przestają pracować klapy w kolektorze dolotowym. Warto przy większej naprawie przy silniku oczyścić cały dolot, a także zawór EGR.
Samochody z pneumatycznym tylnym zawieszeniem mają problemy ze sterowaniem miechów. Same miechy z czasem też ulegają zużyciu, ale nierzadko problem z pracą zawieszenia leży w potencjometrach (korozja), usterkach elektrozaworów lub kompresora, który zamontowano w lewym nadkolu z tyłu, przez co jest cały czas narażony na kontakt z brudem. Często przy awarii pneumatyki właściciele wymieniają zawieszenie na sprężynowe.
Dość specyficzną awarią w Land Cruiserze 120 jest pękający wałek w stacyjce, co uniemożliwia uruchomienie pojazdu. Pęknięcie to zdarza się w dłużej eksploatowanych pojazdach przy próbie przekręcenia kluczyka. Wymiana tego elementu w warunkach polowych jest dość trudna, więc to jeden z niewielu powodów, kiedy auto musi wylądować na lawecie.
Toyota Land Cruiser 120 – dla kogo ten model?
Toyotę Land Cruiser 120 obecnie można określić jako stosunkowo tani, dość łatwy w zakupie i wciąż niekłopotliwy w eksploatacji model do wszystkiego. Jego wszechstronność jest ogromna, a popularność na całym świecie na tyle duża, że nie trzeba się bać nawet dalekich wypraw. To dobre auto terenowe i dobre auto rodzinne, choć w 100 procentach terenowe, to funkcjonalnie można je traktować jak SUV-a.
Uważam, że to złoty środek pomiędzy trudno dostępnymi w dobrym stanie Land Cruiserami 90 oraz drogimi modelami z linii Station Wagon. Wersja J12 jest łatwiejsza w naprawach i tuningu od porównywalnej rocznikowo wersji J10. Jest też sporo tańsza w zakupie od nowszego, ale podobnego konstrukcyjnie modelu J15 oraz starszego, ale bardzo cenionego Land Cruisera 80. Z drugiej jednak strony przewaga techniki nad J9 jest na tyle duża, a udoskonalenie pojazdu na tyle daleko posunięte, że w przypadku egzemplarzy w porównywalnym stanie technicznym przemawia mocno na korzyść J12. Słowem – jeśli nie wiesz jakiego Land Cruisera kupić, bo nie znasz jeszcze landcruiserowego świata, to powinieneś wybrać J12. Na pewno cię nie rozczaruje.
